Son seçim sezonu oldukça yoğundu, bir adayın tarihi çekilmesinden, meme oluşturan tartışmalara ve suikast girişimlerine kadar birçok olay yaşandı. Bunlar gerçekleşenler hakkında hesaba katılanlar sadece yarattı ancak dikkat çeken, medyanın ilgisini çeken uydurma şeyler değil; sahte ünlü övgüleri, Haitili göçmenlerin evcil hayvanları yemesine dair asılsız iddialar ve hükümetin kasırga müdahalesine ilişkin komplo teorileri gibi.
5 Kasım’a doğru neler olacağı ise kimsenin tahmin edemediği bir durum. Ancak yanlış bilgi akıllıca sürecek ve bununla muhtemelen arkadaşlarınız veya aile üyeleriyle konuşmalarınızda karşılaşacaksınız. Yanıt vermek için bir planınız olması faydalı olabilir. “Bilgi yanlış bir şekilde paylaşan çoğu kişi bunu kazara yapıyor – bir yerlerde duydukları bir şeyi inandılar,” diyor podcast’in eş sunucusu Dan Pfeiffer, “Eğer gerçekten doğruyu öğrenmek istediklerine inanıyorsanız, en azından onlara doğru bilgiyi anlama ve yanlış bilgiyi durdurmaları ya da komplo teorilerini yaymamaları için fırsat vermek istersiniz.”
Tabii herkes bakış açılarını tekrar gözden geçirmeye açık değil. Pfeiffer kişisel deneyimlerinden bahsediyor: Eski başkan Barack Obama’nın doğum belgesi hakkında yanlış bilgiler yayıldığında Obama’nın danışmanıydı. “Birçok insan, kişisel inançlarını artık karşıt görüşlere rağmen gölgelemeye odaklanıyor,” diye ekliyor. "İnandıklarını inanmak için motive oluyorlar ve dünyayı inançlarına uygun hale getiriyorlar." Yine de, “ideolojik olmayan şüpheci kuzeniniz” gibi diğerleri daha mantıklı konuşmalara daha açık olabilir.
Bu düşünceyle, uzmanlara yanlış bilgi ile karşılaştığınızda ne söylemeniz gerektiğini sorduk.
“Bu bilgiyi nereden duyduğunu söyler misin?”
Birisi size yanlış veya yanıltıcı bir şey söylediğinde ilk hamleniz, onlara bunu nereden duyduklarını sormaları olmalıdır – bu, hangi tür kaynaklara güvendiklerini ortaya koyar. “Bir yerde mi okudular? Birileri mi onlara söyledi?” diye soruyor Pfeiffer. Buna bağlı olarak, daha sonra tam bir resim elde etmek için ek kaynakları kontrol etmenin önemli olduğunu açıklamak ya da iddianın doğru olduğuna nasıl karar verdiklerini sormak, doğrudan inançlarıyla karşı karşıya gelmeden eleştirel düşünmeyi teşvik edebilir.
“Futbol antrenörünün şunu söylediğini duydum. Sizce onların perspektifi dikkate alınmaya değer mi?”
Birine karşı bilgi sağlamak isterseniz, bunun güvendikleri bir kaynaktan gelmesi gerekir, diyor Pfeiffer. Unutmayın ki, bu muhtemelen sizin başvurduğunuz kaynaklardan farklı olacaktır; örneğin, herkes geleneksel medya kuruluşlarına yönelmez. Bu durumlarda, onları toplumlarında veya ağlarında etkili kişilere yönlendirmek genellikle daha etkilidir; bir öğretmen, antrenör veya itfaiye şefi gibi. Onların tercih ettikleri kaynağa saldırmak sadece ters tepebilir. “İnsanlar bilgiye son derece şüpheci, bu yüzden güvendikleri bir şeyler varsa, çok büyük bir uçurumu aştılar demektir,” diye ekliyor. “Şöyle demek, ‘Evet, haber şu dolandırıcılıklarla dolu’ ya da ‘O kişi çılgın’ yerine onların yargısını küçümsemek.”
“Farklı medya kaynaklarının farklı bilgilere odaklandığını fark ettim. Benim medyam şunlara odaklanıyor gibi gözüküyor. Siz neyi temel alarak kaynaklarınıza ilgi gösteriyorsunuz?”
2024 başkanlık seçimlerine dair birçok anlatı vardır ve duyduklarınız genellikle dikkat ettiğiniz kişi ve şeylere bağlıdır. Arkadaşınıza güvendiği kaynaklar hakkında neyin ilginç geldiğini sormak, farklı kuruluşların kapsam yaklaşımları hakkında daha derin bir konuşmayı başlatabilir. “Kaynaklarının her zaman size bir açı sunduğunu kabul edebilirsiniz,” diyor, California Üniversitesi, Santa Barbara’da psikolojik danışmanlık profesörü ve "Beyond Your Bubble: How to Connect Across the Political Divide" kitabının yazarı Tania Israel. “Bu, medyayı önyargılı göstermek değil – bir açı alınacağını kabul etmek ve bu açıyı tanıyarak daha bilgili tüketiciler olabilmemize yardımcı oluyor.”
“Sizce en çok ne sizi endişelendiriyor?”
Birisi size bilmediğiniz bir şeyi söylerse anlamak için bu bilginin onlar için ne anlama geldiğini merak ettiğinizi söyleyin, Israel öneriyor. Belki de, örneğin, göçmen çocukların sınırda ailelerinden ayrılarak köle olarak satıldığını duymuşlardır. Eğer bunun onları neyin endişelendirdiğini biliyorsanız, takip sorularınızı buna göre şekillendirebilirsiniz: “Ben de çocuklar hakkında çok endişeleniyorum ve onların güvende kalmasının gerçekten önemli olduğunu düşünüyorum.” Ortak bir temel bulmak, güven oluşturmak ve düşünme süreçleri hakkında daha fazla bilgi edinmek için etkili bir yoldur, diye belirtiyor Israel. “Doğru olduğunu veya doğru olmadığını söylemiyoruz,” diyor. “O kişinin altında yatan anlam ve endişeleri sorguladığımız bir durum. Yanlış bilginin onları nasıl etkilediği.”
“Bu hikayelerin gerçek hayatta etkilenen gerçek insanları içerdiğini unutmamalıyız.”
Eğer bir konuşma göç, sosyal adalet veya başka kutuplaştırıcı bir konu hakkında insanı insandan uzaklaştıran söylemler üzerine dönüyorsa, Ohio’da Columbus Metropolitan Club’un başkanı ve CEO’su olan bir sivil toplum kuruluşu, Sophia Fifner, bunu öneriyor. “Bu ifade odaklanmayı paylaşılan insanlığımıza geri çeviriyor,” diyor. “Her haber hikayesinin arkasında etkilenen bireyler bulunduğunu hatırlatıyor.” Kalpten konuşun, Fifner ısrar ediyor: “Bu sadece gerçeklerle ilgili değil. Konuştuğunuz kişiyle duygusal bir düzeyde bağlantı kurmayı ve empatiyi teşvik etmeyi sağlar.”
“Çok derinleşmeden önce, bu hikayeden kimin yararlandığını düşünmek ve adım atmak ister misiniz?”
Fifner, bu yaklaşımın özellikle ayrıştırıcı veya kışkırtıcı yanıltıcı bilgi paylaştıklarında bilmenin etkili olduğunu bulduğunu söylüyor. “Onlara bilginin arkasındaki amacı düşünmelerini tavsiye ediyorsunuz,” diyor. “Onları güvendikleri kaynakların nedenini sorgulamaya davet etmek için ince bir yol.” Konuşmaları samimi ve sohbet şeklinde tutun, diye öneriyor; amacınız merak uyandırmak, suçlamak veya savunmaya geçmek değil. “Daha derin düşünmeyi teşvik eden kuşkuyu körüklemekle ilgilidir,” diyor.
“Bu konuyu inceleyip bulduklarımı paylaşsam ve karşılaştırsak olur mu?”
Dost ve aile üyeleriyle bu yanıtı deneyin, “Haklı değilsiniz” demenin tetikleyeceği defansıv bir tepki yerine onların kaynağını yeniden düşünmelerini sağlayabilecek bir yaklaşımdır, diyor Justin Jones-Fosu, "Respectfully Disagree: How to Have Difficult Conversations in a Divided World" kitabının yazarı. "Bunu bir ekip çabası olarak yaparak,” diyor, “diyalog için daha güvenli bir ortaklık oluşturursunuz.”
“Çevrimiçi dolaşan birçok sahte video ve resmin olduğu durumlarda sormadan önce daha fazla soru sormaya başladım. Siz bu kaynağı biliyor musunuz?”
2024 seçim sezonunun temalarından biri dijital aldatmacalardır. Gerçek görüntü ile AI tarafından oluşturulan görüntü arasındaki farkı anlamak zordur ve bu, diğer kişiyi saf veya kötü niyetli olmakla suçlamadan derinlemesine düşünmeye yönlendirir. "Bunu kaynağı hakkında sormakla,” diyor, “kişiye daha eleştirel düşünmeleri için hafif bir şüphe ekler.” Sorunun kaynağı hakkında soru sormak, pasif tüketimden aktif değerlendirmeye doğru bir değişiklik başlatır.
“Kesinlikle yanlış olduğunu düşündüğüm şeylerin doğru olduğuna inandığım durumlar yaşadım, yani tamamen anlıyorum.”
Kullanacağınız doğru kelimeler neler olursa olsun, çoğu zaman insanların kötü niyetle yanlış bilgi yaymadığını hatırlayın – bu nedenle şefkatli bir yaklaşım o kadar önemlidir. Jones-Fosu bazen konuşmaya şöyle başlar: “Muhtemelen yanlış bilgi yaymak istememişsindir ama araştırma yaptım ve bulduklarım şunlar.” Bu ifade iyi niyet varsayar ve suçlama yerine gerçeklere odaklanır. Yalanı duvardakilerle paylaşarak, mesela Facebook’ta gezinirken sahte bir resme inandığınız zaman gibi, gerginliği azaltmaya yardımcı olabilir. "Kırılganlık empatiyi gösterir,” diyor, “ve diğer kişinin söylediklerinizi dinlemesini daha olası hale getirir.”
Kaynak : Time Gazetesi
İlginizi çekebilecek konular
