1996 yılından günümüze 7’den 70’e herkesin severek kullandığı, binlerce animasyonlar, videolar izlememize, farklı farklı eğlenceli oyunlar oynamamıza vesile olan Adobe Flash Player artık resmi olarak hayatımızdan ayrıldı. Teknolojinin gelişmesiyle ciddi anlamda güvenlik sorunlarına yol açan, bazı ciddi açıklar barındıran Flash Player 12 ocak tarihinden itibaren artık tarihin tozlu sayfalarına kavuşacak. Adobe resmi olarak artık program için yeni yamalar yayınlamayacağını ve halihazırda kullanmakta olanların 12 ocak tarihine kadar programı silmelerini duyurdu. Peki Adobe Flash’i bu kadar popüler yapan neydi ve nasıl 24 sene hayatımızda kalmayı başardı?
Flash neden popülerdi?
Flash’in ilk çıktığı zamanlarda internet kullanıcılarının çoğu günümüze nazaran çok yavaş olan çevirmeli bağlantılarla bağlanıyordu. Flash ise web tasarımcılara, animatörlere çok çabuk indirilebilen içerikler yaratma imkanı sundu. Animatör David Firth, Flash’i şöyle anlatırdı : “Siz o dönem arkaplan müzikleri, sesleri olan, çokluca karakterleri olan tam 3 dakikalık ve sadece 2 MB boyutunda bir dosya hazırlayabiliyordunuz. Ve daha da ilginçi bu hazırladığınız internette herkes tarafından görülebiliyordu.” Firth ayrıca, eğer topluluk yaptığınızı beğenmezse bunu anında kaldırtabilirdi ve bu yüzden tasarımcıların bir şey yapmadan önce bunu da göz önünde bulundurmalı gerektiğini ilave ediyordu.
Peki Flash Player’in sonunu yaklaştıran olay neydi?
Aslında Flash Player için her şey çok güzel gidiyordu, hatta 2009’a kadar, Flash internete bağlı olan masaüstü cihazların 99% da aktif bir şekilde kullanılıyordu. 2009’dan sonra teknolojik gelişmeler mobil cihazlar, bir başka deyişle akıllı telefonlar üzerine yoğunlaşmaya başladı. Flash bu gelişimlere çok yavaş ayak uyduruyordu, firma Mobil’e özel Flash Lite üretse de, bu program yalnızca Japonya’da başarılı olabildi. Çünkü orijinal Flash’dan farklı olarak lite versiyonda çokca uyumsuzluk sorunları vardı. 2010’da Apple kurucu ortağı Steve Jobs “Flash ile ilgili düşünceler” isimli mektup yayımladı ve neden Flash’in iPhone ve iPadlerde kullanılmayacağını açıkladı. Jobs’a göre Flash dokunmatik ekranlarda kullanılabilmek için hantal bir yazılımdı, güvenilmezdi, Flash bir güvenlik tehditiydi ve bataraya ömrünü azaltıyordu. Ayrıca Jobs, video ve animasyonların, HTML5, WebGL ve diğer açık standartlarda oynatılabileceğini ve Flash’in bir akıllı telefonda veya tablette gereksiz olduğunu dile getirmişti. Adobe’nin başkan yardımıcısı Mr. Mendels’e göre Jobs’un bu fikirleri Apple’ın tamamıyla kapalı bir ekosistem kurmak istemesinden kaynaklanıyordu. Tüm bu fikirlerine rağmen yine de Apple Flash Player’in kendi telefonlarında çalışan bir versiyonunu kullandı. Ama tüm bunlar olurken teknoloji gelişiyor ve Facebook, Youtube, Netflix gibi firmalar artık Flash’e ihtiyaç duymadan mobil cihazlarda video izletebiliyorlardı. Hem bu hem de yazılımında olan güvenlik açıklarından dolayı Adobe Flash’i geliştirmeyi 2011’de durdurdu ve 2017’de programın 2020 sonunda kullanıma kapatılacağını açıkladı.
Peki Flash’le çalışan oyun ve animasyonlara ne olacak?
Flash kapatılıdığı için oyun devlerinden olan Zynga da 11 yıl sonra efsanevi FarmVille oyununu kapatacağını duyurdu. Bunun yanı sıra açık bir proje olan Ruffle web tarayıcıları için Flash benzeri yeni bir yazılım geliştirdiğini duyurdu. Videolar ve animasyonlar içinse Youtube tek çözüm yolu gibi duruyor. Flash kullanan interaktif animasyonlar ise muhtemelen HTML5 gibi standartlara geçecek. Ayrıca Flash’de kullanılan animasyon efektlerinin çoğu şuan Adobe Animate de mevcut. Flash’in son güncellemesinde Adobe tüm geliştirici ve kullanıcılara teşekkür etti.
Peki sizlerin Flash ile hangi anılarınız var?
Bir editor ve teknoloji meraklısı olarak son 10-15 yılda ben de Flash’i ister oyun oynamak, isterse de derslerimde çeşitli interaktif animasyonlar izlemek için kullandım ve yüzlerce anı biriktirdim. Peki sizlerin Flash ile hangi anılarınız var?
Kaynakça:
Gizli Hazineleri Keşfedin
