Bağırsaklarımız ikinci beyin olarak adlandırmaktadır. Bu sebeple bağırsak sağlığımızı korumak genel sağlığımıza da iyileştirici etki göstermektedir. Kabızlık, şişkinlik, gaz, ishal, karın ağrısı gibi belirtiler bağırsaklarınızla ilgili olumsuz bir durum olduğunu gösteriyor olabilir. Böyle gibi belirtilere sahipseniz doktor ve diyetisyen desteği almanız gerekebilir. Gerekli tahliller yapılarak beslenmeniz düzenlenerek çözüme ulaşmak hedeflenir. Ancak bazı durumlarda kolonoskopi dediğimiz işlemin yapılması da gerekebilir. Bu işlemde bağırsaklarınız ucunda ışık ve kamera olan esnek bir tüp sayesinde incelenir. Kolonoskopi bağırsak ülserleri, irritabl bağırsak sendromu, kolon kanseri gibi hastalıkların tanısı için gerekli olabilir. Kolonoskopi hazırlık süreci olan ve gerektiğinde ihmal etmemeniz gereken önemli bir testtir. Örneğin kolonoskopi hazırlık dönemine özel bir diyet uygularsınız. Bu yazımızda kolonoskopi hazırlık sürecini ve merak ettiğiniz soruları yanıtlayacağız.
Kolonoskopi nedir, nasıl yapılır?
Kolonoskopi, kalın bağırsak ve rektumun incelendiği bir testtir. Bu test endoskopik işlemle yapılır ve bağırsaklarınız küçük bir kamerayla incelenir. Bu işlem sayesinde tanı koyulabilir, polipler çıkarılabilir veya doku örneği alınarak laboratuarda incelenebilir. Geçmeyen karın ağrısı, rektumda kanama, uzun süren ve geçmeyen kabızlık veya ishal gibi durumlarda kolonoskopi yapılması gerekebilir. Ayrıca sebebi bilinmeyen zayıflık veya sebebi bilinmeyen kansızlık durumlarında da kolonoskopi incelenebilir. Kolonoskopi öncesi diyet uygulanır. Kolonoskopi öncesi diyet ile kalın bağırsağınızın temizliği sağlanmış olur. Kolonoskopi öncesi diyet dışında ilaç da kullanılarak bağırsak temizliği sağlanır. Daha sonra işlem günü makattan ince bir tüp ile rektum ve kalın bağırsak görüntülenir.
Kolonoskopi hangi bölümde istenir ve kolonoskopi kaç dk sürer?
Kolonoskopi işlemini isteyen ve yapan hekimler genellikle gastroenteroloji bölümüdür. Gastroenteroloji nedir soranlar için sindirim sistemi hastalıklarıyla ilgilenen bölümdür, diyebiliriz. Kabızlık, ishal, rektumda kanama gibi şikayetleriniz varsa gastroenteroloji hekimlerinden destek alabilirsiniz. Bu hekimler sizi muayene ettikten sonra gerekli tahlil ve testleri isteyeceklerdir. Gerektiğinizde kolonoskopi için de sizi yönlendireceklerdir. Kolonoskopi kaç dk sürer sorusu ise kişiye bağlı olarak değişebilir. Bu işlem genellikle 15-60 dakika arasında sürebilir. Anestezi altında veya anestezi olmadan yapılabilir. Test sonrası ise hastanede 1 saat istirahat ve gözlem altında kalmanız istenir. Doktorunuz detayları öncesinde ve sonrasında sizinle paylaşacaktır. Normal şartlarda kolonoskopi sonrası normal yaşantıya dönülebilir.
Bunları da Okumalısınız : Demir Eksikliğinde Beslenme
Kolonoskopi öncesi hazırlık nasıl yapılır?
Başlangıçta işlem öncesi prosedür ile ilgili doktorunuz tarafından bilgilendirilirsiniz. Ayrıca kolonoskopi öncesi bağırsak temizliği için size bazı ilaçlar da reçetelenir. Bu prosedürü ve ilaçları doğru bir şekilde takip etmelisiniz. Kolonoskopiye hazırlık evresinde sık sık tuvalete çıkma olacağı için makatta tahriş ve çatlamalar olabilir. Bunun için de vazelin veya pişik kremi kullanabilirsiniz. Kolonoskopi öncesi bağırsak temizliği için özel bir beslenme programı da uygulanmalıdır. Kolonoskopi öncesi diyet yapmanın temelinde lifli gıdalardan uzak durmak ve bu sayede kolonu temiz tutmak hedeflenir. Genellikle bu diyete birkaç gün önceden başlanır. Temiz bir kolon sayesinde kamera ile görüntülenme daha net olacaktır.
Kolonoskopi öncesi diyet
Kolonoskopiye hazırlık için işlemden 3 veya 4 gün önce beslenme düzenlemeye başlamalısınız. Öncelikle tam tahıllı gıdalar, kuru yemişler, yağlı tohumlar, kuru meyveler, kabuklu ve çekirdekli meyveler, kuru baklagiller gibi besin gruplarından uzak durmalısınız. Makarna, bulgur, kuru fasulye, fındık, keten tohumu, kuru üzüm, elma gibi besinler bu gruplara örnek gösterilebilir. Kolonoskopiye hazırlık öncesi birkaç gün çok yağlı etler, ciğer gibi sakatatlar, çiğ sebzeler, mısır, bezelye de birkaç gün öncesinden tüketmemeniz gereken besinlerdir. İşlemden 1 gün öncesine kadar tavuk, hindi, balık, yumurta, yoğurt, peynir, beyaz ekmek, kabuksuz meyveler, iyi pişmiş sebzeler tüketilebilir. Ayrıca kolonoskopiye hazırlık döneminde vitamin takviyelerine ara vermelisiniz. Kullandığınız diğer reçeteli veya reçetesiz tüm ilaçlar için doktorunuza danışmayı unutmayın.
Kolonoskopiden 1 gün önce
İşlemden önceki gün kolonoskopi öncesi bağırsak temizliği için beslenme oldukça önemlidir. Kolonoskopi öncesi diyette 1 gün önce katı yiyecekleri kesmelisiniz. Bunun yerine çay, su, berrak meyve sularını tüketebilirsiniz. Bunlara ek olarak 1-2 kaseyi geçmeyecek şekilde yoğurt tüketilebilir. Meyve suları seçerken elma, üzüm suyu gibi tanesiz olanları tercih edebilirsiniz. Önemli olan diğer bir nokta da bağırsaklara kırmızı renk verebilecek içeceklerden uzak durmaktır. Pancar, vişne gibi besinleri ve bunların sularını tüketmemelisiniz. Kolonoskopi öncesi bağırsak temizliği için günün akşamı doktorun önerdiği ilaçları almayı unutmamalısınız. Ayrıca kolonoskopi öncesi diyette son gün gece yarısından sonra bir şey yiyip içmemelisiniz.
Bunları da Okumalısınız : Hipertansiyon ve Beslenme
Kolonoskopi günü
İşlem öncesi ilaçların en geç 4 saat önce bitirilmiş olması gerekmektedir. Bu ilaçlar kolonoskopi öncesi bağırsak temizliğini sağlayan ilaçlardır ve sıvı ilaçların bazı yan etkileri görülebilir. Çözüm olarak doktorunuz bulantı ilacı önerebilir. Ancak sıvı ilacı içerken yavaş içmeye dikkat etmelisiniz. Bulantı yaşadığınızda ilaca 30-40 dk ara verebilirsiniz. Ayrıca soğuk tüketimde bulantı daha az olabilir. İşlem günü kolonoskopiye hazırlık için herhangi bir besin veya içecek tüketmemelisiniz. Ayrıca kolonoskopi sırasında anestezi kullanılacağı için sigara ve diğer tütün ürünlerini içmemelisiniz. Diyabet hastası gibi durumlarda ise kan şekeri dengesini korumak önemlidir. Bunun için diyetisyeninizden de destek almayı unutmayın.
Kolonoskopi sonrası dikkat etmeniz gerekenler nelerdir?
Kolonoskopi işleminin ardından hasta 1 saat kadar dinlendirilir ve daha sonra taburcu edilebilir. İşlem sonrası bağırsaklardaki hava sebebiyle gaz sancısı ve şişkinlik görülebilir. Aynı gün istirahat etmek gerekir ve önemli bir iş yapılmamalıdır. Özellikle ağır kaldırmak ve yoğun fiziksel aktiveden uzak durulmalıdır. Kolonoskopi sonrası ilk dışkılama ise genellikle 1-2 gün içinde gerçekleşebilir. Kolonoskopi sonrası ilk dışkılama gerçekleşmezse doktora danışabilirsiniz. Kolonoskopi sonrası ilk dışkılamadan sonra az miktarda kanama olabilir. Bu durum olağan görülür. Ancak kanama uzun sürerse doktorla görüşmelisiniz. İlaçlarınıza geri başlamak için de doktorunuzun yönlendirmelerine dikkat etmelisiniz. İşlem sonrası bol su içmeyi unutmayın. Yüksek ateş, titreme, çarpıntı, geçmeyen baş dönmesi, baş ağrısı, mide bulantısı ve kusma yaşarsanız doktorunuzla mutlaka görüşün.
Kolonoskopi ne zaman yapılmaz?
Kolonoskopi ile birçok hastalığın tanısı veya tedavisi yapılabilir. Bazı durumlarda ise bu işlemi yapmamak tercih edilir. Bu durumlardan biri kolonoskopi öncesi bağırsak temizliğinin yeterince yapılamamasıdır. Ayrıca bazı hastalarda kolonoskopi öncesi bağırsak temizliği yapılabilse dahi bağırsak delinmesi riski olduğu için tercih edilmez. Kalp krizi riski olan hastalar, karın zarı iltihabı olan kişiler, yüksek bağırsak iltihabı olan hastalar için de kolonoskopi yapılmaz. Emziren anneler ise kolonoskopi olabilir. Hatta anestezik ilaçlar anne sütüne geçmez. Ancak önlem amaçlı emzirme işlemden önce yapılabilir. Kolonoskopi sonrasında emzirecek iseniz ilk sütü sağıp atabilirsiniz. Bu sayede önlem alınmış olur. Bağırsak sağlığına dost besinler için yazımızı okuyabilirsiniz.
Bunları da Okumalısınız : Gebelik Döneminde Beslenme
Gizli Hazineleri Keşfedin
